Odstąpienie od umowy lub inwestycji zawartej pod wpływem błędu.

Odstąpienie od umowy lub inwestycji zawartej pod wpływem błędu

W życiu codziennym niejednokrotnie podejmujemy różne decyzje i zawieramy umowy, które opierają się na naszych oświadczeniach woli. Niestety, czasami zdarza się, że dokonujemy tych czynności pod wpływem błędu. Sytuacje te nie są rzadkością i właśnie dlatego przepisy prawa przewidują możliwość odstąpienia od oświadczenia woli, jeśli zostało ono wyrażone pod wpływem błędu.

Oświadczenie woli

Aby odstąpić od zawartej czynności prawnej zawartej pod wpływem błędu, złożone przez nas oświadczenie woli musi być dotknięte istotnymi wadami. Oświadczenie woli to nic innego jak akceptacja danej sytuacji lub wyrażenie zgody na określoną czynność. Może to być na przykład zawarcie umowy, dobrowolne poddanie się jakimś obowiązkom lub zrzeczenie się pewnych praw. Jednak aby takie oświadczenie miało pełną moc prawną, musi być złożone z pełną świadomością i zrozumieniem jego treści.

Oświadczenie woli ma również swoją definicję legalną znajdującą się w art. 60 kodeksu cywilnego, zgodnie z którą:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).

Czym jest błąd?

Błąd w prawie można zdefiniować jako nieświadome i niezamierzone, niezgodne z rzeczywistością postrzeganie okoliczności. W skrócie, to przekonanie, które nie jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy. Błąd ten może dotyczyć faktów lub treści oświadczenia. Kluczowym aspektem jest to, że błąd musi dotyczyć istotnych okoliczności, które miały wpływ na złożenie oświadczenia woli.

W rozumieniu art. 84 kodeksu cywilnego błąd to mylne wyobrażenie na temat rzeczywistości osoby, która dokonuje czynności prawnej, o ile błąd ten jest istotny i dotyczy treści tej czynności prawnej. Przykładowo osoba mylnie podpisuje umowę myśląc, że dotyczy ona innej rzeczy lub świadczenia.

Odstąpienie od umowy lub porozumienia zawartych pod wpływem błędu

Aby odstąpić od oświadczenia woli, które zostało złożone pod wpływem błędu, muszą zostać spełnione pewne warunki. Zgodnie z art. 84 § 1 i 2 k.c. błąd stanowi wadę oświadczenia woli, gdy posiada dwie cechy wyróżniające: po pierwsze, dotyczy treści czynności prawnej, po drugie, jest istotny.

Błąd co do treści czynności prawnej oznacza mylne wyobrażenie oświadczającego o tym wszystkim, o czym stanowi treść czynności prawnej. Drugą cechą wyróżniającą błąd prawnie doniosły jest jego istotność. Powyższe oznacza, że gdyby składający oświadczenie wiedział o rzeczywistej treści czynności prawnej oraz jej skutkach, nie złożyłby takiego oświadczenia.

Odstąpienie musi nastąpić w odpowiednim czasie. Zgodnie z przepisami osoba, która złożyła oświadczenie obarczone wadą w postaci błędu ma rok od wykrycia błędu na dokonanie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli.

Jednocześnie należy wskazać, że w przypadku gdy druga strona umowy akceptuje odstąpienie, to oświadczenie woli zostaje unieważnione. Jeśli natomiast druga strona nie akceptuje odstąpienia, jedyną drogą do uchylenia się od wadliwych skutków oświadczenia woli, jest wytoczenie powództwa na drodze cywilnoprawnej.

Czy możliwe jest odstąpienie od wadliwie dokonanej inwestycji?

Na kanwie niniejszego artykułu odsyłam Was do publikacji dotyczącej podmiotów Assay Management oraz Assay Alternatywna Spółka Inwestycyjna, które to podmioty oferowały inwestorom tzw. „weksle inwestycyjne”. Niestety, przeciwko ww. spółkom zostało wszczęte przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie postępowanie karne. Ponadto, sam Prezes UOKiK postawił ww. spółkom zarzuty i wydał ostrzeżenie konsumenckie, zgodnie z którym informacje zgromadzone w toku postępowania wykazały, że istnieje duże ryzyko utraty przez konsumentów zainwestowanych środków. Jak wynika z ustaleń UOKiK, informacje przekazywane konsumentom mogą wprowadzać w błąd co do pewności uzyskania przyszłych korzyści finansowych z inwestycji w porozumienie wekslowe Assay ASI, które w rzeczywistości nie daje gwarancji deklarowanych przez spółkę zysków. Ponadto, zapewnienia o objęciu działalności Grupy Assay nadzorem KNF mogą sugerować, że takiej kontroli podlega także promowana oferta „weksli inwestycyjnych”, co jest niezgodne z prawdą. Co więcej, Prezes UOKIK wskazał, że posługiwanie się w relacjach z konsumentami wekslem, w sposób w jaki robi to Assay ASI, jest sprzeczne z jego funkcją. Spółka wykorzystuje go w celu pozyskania kapitału, co skutkuje przeniesieniem na konsumentów ryzyka prowadzonej działalności inwestycyjnej. Gwarantem bezpieczeństwa takiego produktu jest jedynie wypłacalność jego wystawcy.

Sytuacja w sprawie spółek ASSAY jest dynamiczna, co powinno skłonić inwestorów do szybkiego działania. To właśnie w takiej sprawie jak ta, pokrzywdzeni inwestorzy i wprowadzeni w błąd nabywcy weksli inwestycyjnych mogą dochodzić zwrotu wpłaconych środków, po powołaniu się na złożenie oświadczenia woli przy zawarciu umowy wekslowej na skutek istotnego błędu. Po złożeniu takiego oświadczeniu o uchyleniu się od skutków prawnych (w wyniku błędu), powstaje stan prawny, w którym umowę można uznać za niezawartą, a wpłacone środki, jako podlegające natychmiastowemu zwrotowi.

Na rynku pojawia się coraz więcej podejrzanych inwestycji, a informacje płynące od podmiotów je oferujących mogą być mylące i wprowadzać w błąd, szczególnie co do bezpieczeństwa samej inwestycji oraz oferowanego produktu. W przypadku weksli inwestycyjnych oferowanych przez spółki z grupy ASSAY inwestorzy zostali wprowadzeni w błąd przede wszystkim co do ustanowionych zabezpieczeń. Otóż, bezpieczeństwo całej inwestycji zależy tylko i wyłącznie od wypłacalności wystawcy weksla, co de facto pozwoliło uniknąć spółce ASSAY dodatkowych kosztów, które musieliby ponieść w przypadku ustanowienia realnych zabezpieczeń, takich jak np. gwarancja bankowa, hipoteka na nieruchomości czy zastaw rejestrowy na akcjach spółki publicznej do wysokości zaciągniętego wobec inwestorów zobowiązania. Z powszechnie dostępnych informacji wiadomo natomiast, że konta spółek ASSAY zostały zablokowane.

W sytuacji takiej jak ta kluczowe jest więc jak najszybsze podjęcie działań polegających na odzyskaniu zainwestowanych środków, gdyż przy braku płynności finansowej wkrótce może powstać zagrożenie niewypłacalnością, a szansa na odzyskanie środków drastycznie spadnie. Inwestorzy zostali wprowadzeni w błąd niemalże co do wszystkich okoliczności oferowanej przez spółki ASSAY inwestycji, dlatego w niniejszej sprawie zostały spełnione wszelkie kodeksowe przesłanki do odstąpienia od wadliwie złożonego oświadczenia woli.

Podsumowanie

Odstąpienie od oświadczenia woli z powodu błędu jest zabezpieczeniem dla wszystkich tych osób, które pod wpływem nieprawdziwych informacji i fałszywie wykreowanego przez drugą stronę stanu faktycznego, podjęły fatalną w skutkach decyzję. Prawo daje możliwość korygowania takich sytuacji i zapewnia ochronę przed skutkami popełnionych błędów. Każda sytuacja wymaga jednak indywidualnej analizy.

Jeśli szukacie wsparcia w związku z chęcią uchylenia się od wadliwego oświadczenia woli zawartej umowy lub dokonanej inwestycji, czy też czujecie się oszukani przez waszego kontrahenta i nie wiecie jak odzyskać swoje pieniądze, zapraszam do kontaktu poprzez formularz kontaktowy. Chętnie odpowiem na wszystkie pytania oraz zaproponuję warunki współpracy z Kancelarią. Zespół doświadczonych prawników służy pomocą i rozwiąże wszelkie wątpliwości związane z tym tematem.