ESG – co to jest i w jaki sposób wpłynie na prowadzenie biznesu w Polsce?

ESG – co to jest i w jaki sposób wpłynie na prowadzenie biznesu w Polsce?

ESG, czyli Environmental, Social, and Governance to akronim odnoszący się do kryteriów, na podstawie których opracowywane są ratingi i oceny pozafinansowe przedsiębiorstw, państw oraz innych podmiotów. Składa się z trzech składników: E – Środowisko, S – Społeczna odpowiedzialność i G – Ład korporacyjny. ESG to termin, który zdobywa coraz większą popularność w świecie biznesu i inwestycji. Zrozumienie i zastosowanie się do zasad ESG staje się kluczowe dla przedsiębiorców, którzy chcą sprostać nowym wymogom prawnym i oczekiwaniom rynkowym.

Czym jest ESG?

W praktyce oznacza zestaw kryteriów stosowanych do oceny zrównoważonego rozwoju i etycznych działań przedsiębiorstw. ESG to trzy główne obszary, które są brane pod uwagę podczas oceny przedsiębiorstwa:

• Environmental – Środowisko: obejmuje wpływ działalności firmy na środowisko naturalne, tj. zarządzanie przez przedsiębiorstwo odpadami, emisję gazów cieplarnianych, zużycie energii i wody, a także stosowanie polityk wewnętrznych związanych z ochroną przyrody.
• Social – Społeczna odpowiedzialność: dotyczy relacji z pracownikami, dostawcami, klientami i społecznościami lokalnymi. W ramach tego obszaru ocenia się m.in. warunki pracy, różnorodność oraz to czy w danym podmiocie przestrzegane są prawa człowieka oraz wpływ na lokalne społeczności.
• Governance – Ład Korporacyjny: skupia się na strukturze zarządzania firmą, przejrzystości, etyce biznesowej oraz przestrzeganiu prawa. Obejmuje także odpowiedzialność zarządu, strukturę wynagrodzeń oraz politykę antykorupcyjną.

Od czego się to zaczęło?

Obowiązek raportowania ESG został wprowadzony na mocy Dyrektywy CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive). Dyrektywa została przyjęta w grudniu 2022 roku i dotyczy na ten moment kilkudziesięciu tysięcy firm prowadzących działalność na terenie Unii Europejskiej. W Polsce dyrektywa CSRD, znana jako dyrektywa o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, obejmie ponad 3.500 przedsiębiorstw. Dyrektywa CSRD weszła w życie w 2024 roku i na określone przedsiębiorstwa nałożyła obowiązek szczegółowego raportowania swoich działań w zakresie zrównoważonego rozwoju. Dyrektywa stanowi element strategii Zielonego Ładu Unii Europejskiej, mającej na celu uczynienie Europy neutralną klimatycznie do 2050 roku.

Dyrektywa wprowadza m.in. obowiązek raportowania w zakresie ESG (Environmental, Social, Governance), co docelowo ma pozwolić na zwiększenie przejrzystości działalności przedsiębiorstw dla inwestorów, konsumentów, pracowników i innych zainteresowanych. Raportowanie ma być zgodne z europejskimi standardami sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, co ma na celu ujednolicenie standardów na poziomie europejskim.

Nowe obowiązki

Według zapisów dyrektywy CSRD, raporty ESG, tak jak raporty finansowe, będą obowiązkowe i będą obejmować tzw. rok obrotowy. Raportowanie ESG nie odnosi się bezpośrednio do finansowej działalności przedsiębiorstwa, ale do oceny, jak bardzo jej działania są zrównoważone, w tym także pod kątem gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Raport ESG ujawni jaką strategię ESG wybrało dane przedsiębiorstwo, na ile jest ona wartościowa i zgodna z celami zrównoważonego rozwoju, a przede wszystkim, w jakim stopniu jest faktycznie wdrażana. Przedsiębiorstwa będą musiały przedstawić dane potwierdzające ich proekologiczne działania w takich obszarach jak gospodarka cyrkularna oraz inicjatywy społeczne.

Dyrektywa zobowiązuje przedsiębiorstwa do zbierania, przetwarzania i publikowania dużej ilości danych i informacji. Wymaga to wprowadzenia nowych systemów, procesów oraz struktur nadzoru korporacyjnego. Co więcej, zgodnie z Dyrektywą, potwierdzenie wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju w firmie będzie musiało zostać zapewnione przez audytora zewnętrznego.

Które przedsiębiorstwa podlegają Dyrektywie CSRD?

Od 2024 roku przepisy Dyrektywy CSRD są wiążące tylko dla dużych przedsiębiorstw. Niemniej jednak, zakres obowiązywania nowych przepisów będzie się stopniowo zwiększał, również na inne przedsiębiorstwa. Dla przypomnienia, należy wskazać, że do dużych przedsiębiorstw zaliczamy, takie które spełniają dwa z trzech poniżej wymienionych kryteriów:

- zatrudnienie ponad 250 pracowników;

- roczny obrót przekraczający 50 milionów euro;

- bilans wynoszący ponad 25 milionów euro.

Na chwilę obecną duże przedsiębiorstwa spełniające powyższe kryteria muszą stosować się do nowych standardów i przygotować pierwsze raporty w roku 2025 (za rok 2024). Rok później, czyli dla raportów za rok 2025 publikowanych w 2026 roku, obowiązek raportowania informacji o zrównoważonym rozwoju obejmie pozostałe duże spółki, które podlegają dyrektywie CSRD (czyli wszystkie firmy zatrudniające powyżej 250 pracowników). Dla raportów za rok 2026 publikowanych w 2027 roku, obowiązek ten obejmie ostatnią grupę, czyli małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie, zatrudniające powyżej 10 pracowników.

Korzyści z włączenia kryteriów ESG do strategii biznesowej przez przedsiębiorstwa już teraz:

• dostęp do kapitału: Inwestorzy coraz częściej będą kierować się kryteriami ESG przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Przedsiębiorstwa spełniające europejskie standardy, będą mogły łatwiej pozyskać kapitał.
• zwiększenie konkurencyjności: Przedsiębiorstwa, które angażują się w zrównoważony rozwój, mogą zyskać przewagę konkurencyjną. Klienci i partnerzy biznesowi będą preferować firmy o wysokich standardach ESG.
• regulacje prawne: W przypadku dużych spółek giełdowych Dyrektywa CSRD już obowiązuje, natomiast jej zasięg zostanie rozszerzony również na wiele innych spółek, które nie podlegają obecnie dyrektywie w sprawie sprawozdawczości niefinansowej, w związku z czym przygotowanie się do tych zmian już teraz może zapobiec problemom prawnym w przyszłości.

Podsumowanie

ESG to nie tylko moda, ale istotny i niedługo dla wielu przedsiębiorców obowiązkowy element współczesnego zarządzania przedsiębiorstwem. Pomimo tego, że wdrożenie nowych obowiązków i standardów ESG może być dla wielu przedsiębiorców uciążliwe, to finalnie może przynieść wiele korzyści, od poprawy wizerunku firmy, poprzez zwiększenie dostępu do kapitału i zmniejszenie ryzyka operacyjnego. Przedsiębiorcy, którzy zignorują nowe obowiązki, mogą napotkać trudności w utrzymaniu konkurencyjności i zgodności z przyszłymi regulacjami prawnymi. Dlatego warto już teraz zacząć integrować ESG w strategię biznesową swojej firmy, nawet jeśli jeszcze nie jest to obowiązkowe, bowiem raporty ESG są nie tylko narzędziem marketingowym, ale także dowodem na transparentność i odpowiedzialność firmy.

Jeśli szukacie wsparcia we wdrożeniu zasad ESG do Waszego modelu biznesowego, zapraszam do kontaktu poprzez formularz kontaktowy. Chętnie odpowiem na wszystkie pytania oraz zaproponuję warunki współpracy z Kancelarią. Zespół doświadczonych prawników służy pomocą i rozwiąże wszelkie wątpliwości związane z tym tematem.

Aleksandra Bożek